Conférence donnée par Marc Desmet, ce 7 mai 2019, à la communauté de Bruxelles dans le cadre du Forum Renaissance 2018-2019

Docteur Marc Desmet, sj, est prêtre jésuite et médecin en chef de l’unité et de l’équipe mobile palliative de la clinique ‘Jessa’ à Hasselt et auteur d’ouvrages sur le sujet. L’accompagnement d’une personne en fin de vie, en soi déjà délicate et inhabituelle, demande aujourd’hui une vigilance particulière: les décisions se trouvent entre les mains de beaucoup d’intervenants qui agissent selon des attitudes et critères divergents: famille et amis, médecins et personnes soignantes. Comment préserver la dignité humaine dans un contexte culturel, juridique et médical en permanente évolution et marqué par une loi relative à l’euthanasie quasi unique dans le monde? Comment s’y prendre avec des questions comme l’euthanasie et la sédation si l’on veut éviter que les décisions difficiles ne se conforment pas spontanément à une intervention utilitaire ? Comment la fin de vie peut-elle nous faire découvrir du sensé ? Marc Desmet fait un plaidoyer pour la nuance et le ‘non savoir’ – voir le sous-titre de son ouvrage «Euthanasie: waarom niet? Pleidooi voor nuance en niet weten » à partir de sa pratique médicale quotidienne en éclairant les différentes décisions éthiques et en pointant l’importance de la ‘gestion’ en équipe de la douleur spirituelle sous-jacente.

Hendrik Van Moorter

De zondagslezingen in begrijpelijke taal uit Oud Testament en Paulus voor het A-, B- en C-jaar zijn compleet nu ook Paulus A-jaar verschenen is. De teksten werden herschreven door psychiater en lekendominicaan, Hendrik Van Moorter, enthousiaste medewerker van Catechesehuis. De definitieve tekst kwam tot stand met de medewerking van een vaste ploeg.  De Bijbellezingen ontstonden in een ver verleden. Taal en cultuur van toen is nu vaak moeilijk te begrijpen. Daarom nam Catechesehuis het initiatief om de lezingen te herschrijven in een begrijpelijke taal, natuurlijk trouw aan de oorspronkelijke betekenis.  Alle lezingen worden ingeleid om auteur, context en inhoud beter te begrijpen. Het is dan ook wenselijk om die inleiding mee voor te lezen. De zes boeken zijn bedoeld als lectionarium voor de zondagsliturgie. Daar komen ze ten volle tot hun recht. Het gehele pakket is momenteel uitzonderlijk verkrijgbaar aan een gunstprijs van 30 euro. De boeken kunnen besteld worden door te klikken op www.catechesehuis.be

In de lente van 2020 zou hij naar Oudenbosch in Nederland komen. Duizend katholieken hadden zich aangemeld. Op het laatste moment kon de happening niet doorgaan wegens corona.  Het enthousiasme over “Als God renoveert” was enorm. In dit boek spitste James Mallon zich toe op een aantal basiselementen die een nieuw élan voor de kerk konden bevorderen. Het ging over identiteit, missie en leerling van Jezus worden. Het succes was enorm. Vooral het enthousiasme dat JM uitstraalde leek een algemene revival van de katholieke kerk in te luiden. Ook de bisschoppen deelden het enthousiasme. In plaats van een krimpende kerk waarmee ze in de laatste decennia te worstelen hadden zagen ze kansen  voor een nieuw élan.

Divine renovation: “Als God renoveert”. Met vaste hand word je als lezer meegevoerd in een proces van herbronning naar een authentieke geloofshouding. James Mallon (JM) is een begeesterd man die geen vrede heeft met de lauwheid van zoveel “gewoonte-gelovigen”. Nog minder kan hij overweg met mensen die nauwelijks (nog) iets met de kerk te maken hebben maar die wel  de charmes van kerkelijke feesten en rituelen willen meepikken. Eigenlijk staan ze het proces van kerkopbouw zoals hij het verstaat in de weg. Uiteraard is iedereen welkom in de kerk maar het moet toch ook meteen duidelijk worden gemaakt dat geloof een engagement vraagt. Dat geldt ook voor de zogeheten “rites de passage”. Mensen die hun kinderen laten dopen moeten beseffen dat het niet in eerste instantie gaat om een uiting van dankbaarheid om het geschenk dat hen te beurt is gevallen. Het gaat ook niet om een zegening of een gebed om geborgenheid of om een veilige toekomst. Het gaat om de opname van dit kind in een christelijke geloofsgemeenschap. Deze gemeenschap wordt gedragen door een aantal specifieke kenmerken. Het duidelijkst komt dit tot uiting inde  regelmatige deelname aan het sacramenteel leven van de kerk. JM wil werk maken van een nieuwe evangelisatie. Naarmate het boek vordert wordt dit steeds duidelijker en wordt ook de inhoud van het engagement en van de evangelisatie concreter ingevuld.

Een kunstwerk van wereldformaat
Ignace D’hert o.p.

Het zou een geweldig jaar worden. Het gerestaureerde Lam Gods van de gebroeders Van Eyck keert terug naar de Sint Baafskerk te Gent. Na jaren zorgvuldige restauratie neemt het weer zijn oorspronkelijke plaats in. In alle toonaarden wordt de lof gezongen van het kunstwerk dat geldt als een topstuk van ons werelderfgoed.  Eén van de frequente commentaren heeft betrekking op het lam dat centraal staat in het middenste onderpaneel. "Heb je die ogen gezien? Hoe het ons aankijkt?" Gerestaureerd komt de expressie van de ogen inderdaad over alsof je persoonlijk  wordt geappelleerd.   

Ignace d'Hert

Sprekend over het jodendom (en een joodse geloofshouding)  is het goed te beseffen dat het gaat om een hele levenswijze en levensstijl. Het gaat niet om “religie” in de moderne betekenis van het woord. Het jodendom is iets wat de hele persoon en het hele leven omvat en doordringt.

In de ogen van Saulus vormden de volgelingen van Jezus aan afwijking van de overlevering van de vaderen. Daarom was Saulus (“ijveraar”) ervan overtuigd dat die beweging moest gestopt worden. Ze stond de komst van Gods koninkrijk namelijk in de weg.

De nieuwe wijn van de dominicaanse spiritualiteit. Een drank die geluk heet.

In dit levendige, meeslepende boek benoemt en bejubelt Paul Murray o.p. de aspecten van de dominicaanse traditie die het hart uitmaken van haar spiritualiteit. De dominicaanse traditie is in het verleden vaak erudiet en intellectueel genoemd, en met reden. Maar de stemmen en de levens van de dominicanen die we in dit boek ontmoeten, waren ook op een uitzonderlijke manier apostolisch, uitbundig, evangelisch, durvend, mystiek en krachtig. Van in het begin toonde de dominicaanse geest een grote openheid voor de wereld. Dominicanen als Thomas van Aquino, Jordanus van Saksen en Catharina van Siena waren niet alleen onvergetelijk in hun lofzang op de genade, maar waren ook overtuigde verdedigers van de natuur in mens en wereld.

Wat is dominicaanse spiritualiteit? Van de stichter van de orde der predikbroeders, de Heilige Dominicus, zijn nauwelijks geschriften bewaard gebleven. Over zijn leven weten we meer. Het is tot op vandaag een belangrijke inspiratiebron voor wie zich aansloten bij de dominicaanse traditie. In de geschiedenis die zij samen vormen, is het antwoord te vinden op de vraag naar hun spiritualiteit, hun drijfveren en hun verwachtingen. De dominicaanse spiritualiteit is doordrongen van een sterke verbondenheid met God.

Stephan van Erp & Anton Milh

De dienstbaarheid die religieuze ordes en congregaties in het verleden steeds op zich hebben genomen, is in onze tijd niet vanzelfsprekend meer. Heel wat dimensies van deze dienstbaarheid, zoals onderwijs en zieken- of armenzorg, zijn vandaag overgenomen door de staat of door professionele organisaties. Bovendien zijn de meeste ordes en congregaties sterk uitgedund door het uitblijven van nieuwe roepingen, waardoor het engagement door steeds oudere (en steeds minder) schouders gedragen dient te worden. Toch behoort het element van dienstbaarheid wezenlijk tot het religieuze leven, of het nu gaat om actieve of om contemplatieve ordes en congregaties. De uitdagingen zijn legio: enerzijds moeten reeds bestaande vormen van dienstbaarheid opnieuw overdacht en geëvalueerd worden, anderzijds moet er gezocht worden naar nieuwe ideeën en initiatieven, waardoor het religieuze leven kan worden vernieuwd in en voor onze tijd.

Met bijdragen van Didier Croonenberghs, Maaike De Haardt, Lieve Dirken, Brian Heffernan, Rob Hoogenboom, Anton Milh, Emilio Platti, Stephan van Erp en Steven Wielandts.

Patrick Lens

Dit boek gaat over menselijke groei, spiritualiteit en psychotherapie en de genezende kracht van de christelijke mystiek. De leeuw en het lam staan symbool voor het integreren van emoties zoals woede en verdriet, kwaliteiten als zachtheid en aanpreekbaarheid, maar ook kracht. Ik hoop met dit boek mensen aan te spreken dit met het thema "spiritualiteit en therapie" bezig zijn, en die vanuit dit oogpunt de christelijke spiritualiteit en de christelijke mystiek meer willen verkennen. Over de auteur Patrick Lens (°1963) is dominicaan, dr. theologie (K.U. Leuven) en gestalttherapeut. Hij is verantwoordelijke voor studentenpastoraal in Brussel, doceert fundamentele en systematische theologie in Nederland en leidt spirituele retraites. Hij is lid van de groep Prisma (christelijke werkgroep rond geloof en psychologie) en heeft ook een individuele praktijk als gestalttherapeut.

Stephan van Erp & Anton Milh

Op 16 december 2016 organiseert de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven een studiedag met als titel Het habijt weer uit de kast. Botsing of ontmoeting tussen generaties in dominicaans perspectief. 
De concrete aanleiding voor deze studiedag is de nieuwjaarsbrief van de provinciaal overste van de Nederlandse dominicanen, René Dinklo, waarin hij enkele grote uitdagingen schetst. Door het recentelijke intreden van een aantal jonge manne n is er namelijk een heel nieuwe dynamiek ontstaan. Deze jonge fraters ontdekken het  leven en de traditie in de voetsporen van Dominicus op een geheel eigen wijze. Hierdoor kunnen er spanningen ontstaan met oudere confraters, die zich door de jaren op een andere manier tegenover deze traditie(s) zijn gaan positioneren. De discussie over het al dan niet dragen van het habijt is hier een tekenend voorbeeld van. De problematiek die Dinklo schetst in zijn brief heeft een bredere relevantie voor kerk en maatschappij. Hoe gaan verschillende generaties met elkaar om? Zijn we veroordeeld op langere termijn steeds in conflict te raken, of kan er ook samen aan een project worden gewerkt, waarbij jong en oud elkaar waarderen en versterken? Sprekers zijn René Dinklo, Bernard de Cock, Sara Böhmer, Olivier Riaudel en Richard Steenvoorde.