Het volk voelde zich van God verlaten en door zijn eigen leiders verraden. Men had het gevoel dat God zweeg, dat Hij zich achter de wolken had teruggetrokken bij al het ongeluk dat over het land heerste. Het leven was niet bepaald rooskleurig. Maatschappelijk waren er allerlei wantoestanden tussen rijke landheren en arme loonwerkers, tussen gewiekste handelaars met buitenlandse connecties en verarmde vissers en ambachtslieden, terwijl volgens de Thora er toch grote solidariteit tussen volksgenoten moest bestaan. Er was de overheersing door een gehate bezetter, die zware financiële lasten oplegde, gesteund door meeheulende belastingambtenaren. De heersende religieuze leiders voelden zich goed bij de status quo. Was het niet hun eigen schuld als mensen niet gelukkig waren - zo redeneerde men - en zou men niet beter boete doen en offers
brengen, want God was vertoornd.
Maar zo had Jezus het niet begrepen. God is dicht bij, zei Hij. Hij spreekt door de ogen en de angstige gelaatstrekken van wie verdrukt is. Hij hoort wel degelijk de klacht van zijn volk, net als ten tijde van Mozes in het braambos. Dus geen offers om zich van schuld te bevrijden, weg dus met de rituele voorschriften die een grens trokken tussen ziek en gezond, normaal en abnormaal, dus geen egocentrisme waar de een zich afschermt van de ander, want God wil een ander leven en samenleven. Hij wil wonen in het hart van zijn mensen en midden onder hen zijn als ze aanzitten en elkaar bedienen en lachen en leven omdat er toekomst is. Wat Jezus bracht was een ‘Umwertung aller Werte’, een heel nieuw bewustzijn. Paulus had dat goed gezien toen hij sprak over ‘de nieuwe mens’. « Bekleed u met de nieuwe mens en leg daarom alles af wat u daarbij hindert ». Dat alles stond er op het spel toen en ook vandaag.
Is het toevallig dat Lucas, de meest sociaal bewogen evangelist, na dit verhaal van de intocht de uitdrijving van de kooplieden uit de tempel vermeldt? Wat daar precies is gebeurd is niet duidelijk. Kon Jezus op zijn eentje de gebruiken aan de ingang van de tempel zomaar verstoren? Er was toch een goed georganiseerde tempelwacht die zo’n oproerkraaier snel kon neutraliseren. Of was Jezus vergezeld door een groep die voordien al met Hem meeliep en hebben er zich ernstige rellen voorgedaan waardoor men besloot die man uit de weg te ruimen? Spijtig dat veel onduidelijk blijft.
Zou het dus kunnen dat deze intocht in Jeruzalem veel meer is geweest dan een ludieke tocht waar men zomaar wat vrolijkheid verkocht? Ik heb het gevoel dat het hier een harde, misschien wel grimmige optocht heeft plaats gevonden van mensen die niets te verliezen hadden en zich vastklampten aan deze laatste strohalm. Heeft Jezus en hebben zijn aanhang daar schoon schip gemaakt met een aantal misbruiken en wilden ze zelfs met een symbolische krachtdaad een nieuw begin inluiden? En was dat de druppel die de emmer deed overlopen?
Voor Jezus stond er veel op het spel. Alles eigenlijk, want het ging Hem erom te wijzen op de onvoorwaardelijke liefde van God en op een nieuwe samenleving waar plaats is voor iedereen en waar gerechtigheid en trouwe verbondenheid de grondslag vormen. Want zoals God ons onvoorwaardelijk nabij is moeten wij het zijn voor elkaar.
Deze krachtige droom en frisse visie moet zich twintig eeuwen later opnieuw van ons meester maken. Misschien heel geleidelijk of soms overrompelend door een ogen openende gebeurtenis zodat wij eenzelfde weg gaan, ons niet neerleggend bij de status-quo.
Wanneer wij dus meegaan in die stoet en Jezus met palmtakken begroeten bekennen wij ons tot zijn visie en willen we leven zoals Hij. Is het in dat opzicht niet vreemd dat in het verleden het palmtakje precies een omgekeerde betekenis had ? Het diende om het huis te beschermen tegen brand en slechte invloeden. Het werd op het veld neergepoot om te beschermen tegen hagel en tegenslag. Keerde men op die manier niet terug naar de joodse mentaliteit van angst en afweer van Gods toorn waar Jezus zo tegen heeft gereageerd ?
Opstappen in deze stoet is echter een gebaar van volwassen mensen die zich scharen achter een visie en die geloven dat op die manier meer vrede en rechtvaardigheid kan komen, meer vertrouwen en liefde in het hart van mensen.
Marcel Braekers o.p.
