Misschien bent u wel de draad kwijt geraakt tijdens de lezing uit Lucas. Het was ook echt een allegaartje. Om te beginnen Jezus’ woorden over lijden en het kruis. “wie zijn kruis niet draagt kan mijn leerling niet zijn”. Het is een woord dat in het verleden vaak op pijnlijke manier is misbruikt geweest. Hoeveel menselijke miserie is hiermee niet goed gepraat. Je mocht je kruis niet uit de weg gaan. Wàt dat kruis ook was: ziekte, armoede, sociale uitsluiting, vernedering. Het was nu eenmaal het kruis dat je van Godswege was gegeven. Jezus was je daar toch in voorgegaan. Als hij op een kruis was gestorven, hoe zouden wij dan ons lijden uit de weg gaan.
Die bladzijde hebben we omgeslagen. Gelukkig maar. Het ware blasfemisch het lijden te verheerlijken als de wil van God. Het is ook niet geloofwaardig dat Jezus het lijden zou hebben omarmd als bekroning van zijn leven. Het klinkt als puur masochisme. Zo hebben de leerlingen Jezus niet ervaren. Wat ze hem zagen doen was net het tegenovergestelde.Hij had zieke mensen beter gemaakt, mensen zonder uitzicht weer vertrouwen gegeven. Mensen bevrijd van sombere gedachten waaronder ze gebukt gingen. Hij wilde mensen niet met een kruis opzadelen. Hij nodigde hen uit om mee te werken aan een wereld waar het goed leven is voor allen Daardoor had hij hen weten te winnen. Niet door hen een kruis voor te houden.
Toen de leerlingen na Jezus’ executie terug bijeen waren gekomen begrepen ze hem. Hij was trouw gebleven aan zijn levensroeping. Tot het einde. Ook wanneer hij verraden werd en door iedereen in de steek gelaten. Ook wanneer hij in een schijnproces tot de dood veroordeeld werd. Jezus is door de knieën gegaan, maar toch heeft niemand hem definitief kunnen weg werken. Ook op het einde heeft hij zijn leven neergelegd in de grote hand die hij zijn vader noemde.
Het heeft indruk gemaakt op de leerlingen, en ze zijn in zijn voetspoor getreden Niet om Jezus te imiteren. Niet om een kruis te zoeken. Wél om het élan van Jezus ‘ leven verder te zetten. Zo verstaan we die radicale taal van de evangelist Lucas.
Het is dan ook goed hierop aan te sluiten met het vervolg van Lucas’ verhaal. Dat ietwat vreemde verhaal over een torenbouwer en over een oorlogszuchtige koning. De boodschap is duidelijk. Begin niet aan een avontuur zonder heel nuchter je mogelijkheden onder ogen te zien. Het geldt zowel voor de torenbouwer als de koning. Nuchterheid en redelijkheid zijn van cruciaal belang. Ieder moet zijn grenzen en beperkingen kennen. Zoals ook ieder zijn talenten mag kennen zonder valse bescheidenheid. Enige zelfkennis is zeker niet misplaatst. Ook voor ons wanneer we Jezus willen volgen. Het kan niet gaan om een ondoordachte opwelling. Een impuls die meteen weer in elkaar zakt.
Welk engagement we ook opnemen. Het dient gedragen te zijn, geworteld. Of het gaat om een bijdrage aan een menswaardige samenleving zonder discriminatie of racisme, of om mee te werken aan een authentieke politiek in dienst van het algemeen belang, of om eerlijke sociale maatregelen, of om het kerkelijk leven telkens weer af te stemmen op het evangelie. Voor allen geldt de basisregel: Bezin eer je begint. Ken uzelf. Eeuwen voor er sprake is van Jezus kenden de Griekse filosofen reeds de wijsheid van deze spreuk. Ken uzelf. Ontdek bij jezelf welke de goede maat is voor jouw leven. Uiteraard spelen onze concrete beroepssituatie hierin een belangrijke rol, net zo goed als onze positie in de samenleving. Maar niemand dient het kruis letterlijk te nemen. Net zo goed als niemand apathisch achterover kan leunen alsof er geen werk aan de winkel is. Integendeel, niemand kan afzijdig blijven.
Ik hoop dat ieder van ons in het volgen van Jezus zijn/haar persoonlijke levensgeluk mag vinden.
