Al meer dan vier eeuwen had in Israël geen profetische stem meer weerklonken. Tot plots de stem van Johannes de Doper roept in de woestijn. “Adderengebroed! Reeds ligt de bijl aan de wortel van de bomen. De wan heeft God in zijn hand en Hij zal zijn dorsvloer grondig zuiveren. Bekeert u!” Eeuwenlang hebben deze zinnen allicht vele christenen bang gemaakt. Zoals een hedendaags filosoof het uitdrukt: “jullie verkiezen een God die tiert, de wenkbrauwen gefronst uit haat, het voorhoofd geplooid, de bliksem in de hand, een vreselijke Vader”. Sommige profeten gebruiken nog steeds dit soort taal in een poging te overtuigen door angst voor God in te boezemen, in een poging te bekeren door de ander steeds in te sluiten in een dynamiek van zonde. Maar is de zonde wel van deze orde?
Wij moeten inderdaad tot een innerlijke bekering komen ten opzichte van ons struikelen, ons dwalen, ons bedriegen. De innerlijke bekering heeft zeker reden van en recht op bestaan, maar komt steeds secundair in de Scheppingsgeschiedenis. De Mensenzoon is niet vooreerst gekomen om ons hiervan te redden. Hij is een der onzen geworden opdat wij op onze beurt zouden delen in zijn goddelijk leven. Op deze tweede zondag van de advent is het goed om een uitspraak van Sint Ireneaus in herinnering te brengen: “God is mens geworden opdat de mens God zou worden”.
Om dit te bereiken is een veel ingrijpendere bekering nodig. Het is een bekering van het soort dat Johannes de Doper ons voorstelt. Ook vandaag komt hij roepen in het hart van onze eigen woestijn, dat wil zeggen: in het midden van ons hart, daar waar God wil verblijven. De bekering waartoe Johannes de Doper ons oproept is een migratie, weg van onze foutieve Godsbeelden, die ons dikwijls de zin ontnemen om Hem tegemoet te treden.
Jezus Christus is gekomen om ons het beeld te tonen van een God van ontferming, een Vader van barmhartigheid, een God die zich maar laat ontdekken en ontvouwen door waarachtige liefde. Ziedaar de God die zijn Zoon aan ons heeft willen laten zien. Ziedaar de betekenis van zijn wonen onder ons. Onze God is geen God van woede en oordeel. Eerder is hij de Vader die ons vergezelt op onze menselijke levenstocht. Hij loopt aan onze zijde, onzichtbare maar des te reëlere aanwezigheid. Hij laat zich ontsluieren voor ons, ook al zien we Hem niet, maar we voelen Hem wel in ons hart dat brandend is van liefde, zoals de leerlingen van Emmaüs het ervaren hebben.
De bekering die wij moeten doormaken is die van het durven herkennen van de tederheid van God, van een God die huilt voor ons, die lijdt met ons en die knielt aan de voeten van zijn eigen menselijkheid. Dat is ongetwijfeld waarom Gods Zoon diegene die opnieuw vrij zijn of haar eigen levensweg wil gaan niet veroordeelt, maar juist opricht.
Ja, laten we ons bekeren. Laat ons deze tijd van verwachting aanwenden om opnieuw die Vader tegemoet te gaan die ons niet verlaat maar ons ondersteunt in de beproeving van ziekte, in de pijn van het verlies van een dierbare. De God die ons bijeenbrengt in deze kerk is de God van de levenden op aarde en in de hemel. Johannes de Doper nodigt ons uit ons in vuur en vlam te laten zetten door de komst van Gods Zoon onder ons. Dit geschonken liefdesvuur kan ons beeld en ons begrip verlichten van een God die almachtig is in zijn zachtheid, en die zich zal geven aan ons in de kwetsbaarheid van een klein kind. Het volstaat voor ons om naar Christus te kijken. Door zijn wijze van spreken, zijn wijze van leven, toont Jezus ons het ware gelaat van God. Onze bekering brengt ons er aldus toe op onze beurt hier op aarde de authentieke uitdrukking van God te worden. Dat is onze zending en onze verantwoordelijkheid. Dat onze woorden, onze gebaren en onze daden steeds de uitdrukking wezen van het inwonen van onze God in het hart van deze wereld. Laat ons eruit zien als verloste, geredde mensen! Amen.
