Johannes zit in de gevangenis. Dat komt er van wanneer je de mensen van aanzien de mantel uitveegt. Het zal hem ook zijn hoofd kosten. Hij blameert “en plein public” Herodes Antipas die de vrouw van zijn broer Filippus geschaakt heeft. Hij trekt van leer tegen de priesters, die zakkenvullers. Johannes klaagt aan dat er zo weinig gerechtigheid is. Zo weinig barmhartigheid. Dat wees en weduwe aan hun lot worden overgelaten. Hij revolteert. “De bijl ligt al aan de wortel van de boom. Iedere boom die geen vruchten draagt wordt omgehakt en in het vuur geworpen”. U begrijpt het: Johannes staat aan de Klaagmuur. Hij kan niet overweg met zoveel schijnheilig gedoe.
Jezus heeft respect en bewondering voor Johannes. Hij zegt dat hij de grootste profeet is tot nog toe. Nog nooit was iemand zo gedreven en eerlijk en trouw aan de traditie als hij. En tegelijk zegt Jezus dat de kleinste in het rijk der hemelen groter is dan hij. Vreemde uitspraak is dat. Enerzijds wordt Johannes door Jezus geprezen: hij stelt het onrecht in zijn dagen onverbloemd aan de kaak. Zo hoort het ook voor een profeet. Anderzijds begrijpt Jezus dat Johannes wellicht in de greep is van de ontgoocheling. Dat hij vooral opnieuw orde op zaken wil, uitroeien wat onrecht is, recht zetten wat krom is. De joodse identiteit trouw zijn.
En nu, tot in de gevangenis toe, verneemt hij allerlei geruchten over die Jezus. Positieve klanken: dat is duidelijk. Maar ook, dat Jezus er een eerder permissieve houding op na te houdt wat de beleving van de wet betreft. En inderdaad. Jezus geeft een eigen invulling aan de joodse identiteit. Hij gaat om met tollenaars en publieke vrouwen. Hij treedt de sabbat met voeten. En hij zoekt contact met heidenen. Het is allemaal niet erg kosjer volgens Johannes. En dus stuurt hij zijn leerlingen met de vraag wat hij zinnens is te doen. Of hij een einde komt maken aan de beroerde tijd waarin ze leven. Samen met zoveel joden kijkt Johannes uit naar een bevrijder. In elk geval een sterke leider. Iemand met groot gezag. Zo denkt ook Johannes.
Tegen deze achtergrond moet het optreden van Jezus ontgoochelend zijn. Hij is vooral begaan met de doodgewone behoeften van mensen. Dat er zorg is voor zieken, dat doven en blinden niet aan hun lot worden overgelaten, dat de armen goed nieuws mogen horen. Dat kan toch niet cynisch bedoeld zijn. Wat Jezus hiermee zegt is niets anders dan dat de profetie van Jesaja (Jes 61,1) nu in vervulling gaat. Dat is absoluut niet wereldschokkend. Zoals ook Jezus niet de imposante held is waar velen naar uitkijken. Jezus brengt in geen geval een herstel van de oude orde. Hij brengt iets nieuws, dat tegelijk zo oud is als de menselijke verzuchting naar vrede en gerechtigheid.
Anders dan Johannes kijkt Jezus naar de toekomst. Wat voorbij is komt nooit terug. Hij wil vooruit kijken. De mogelijkheden grijpen die zich aandienen. Het is vandaag niet anders. Er is veel waarover mensen treurig en zelfs kwaad kunnen zijn, een groot gevoel van onmacht. De complete onzin van de oorlog. Zoveel ellende en ondraaglijk lijden. De leugens die de wereld worden ingestuurd. Het toedekken van financieel gesjoemel ten nadele van hen die nu reeds tekort hebben. De waslijst lijkt eindeloos.
Er is wellicht inspiratie te vinden bij de onlangs overleden rector van de universiteit Brussel: Caroline Pauwels. Zoals iedereen beseft zij ook dat er veel onopgeloste problemen zijn. Maar zij weigert te berusten in de onmacht. Je kunt, zelfs in donkere dagen, naar de toekomst kijken. Niet om de problemen toe te dekken. Maar om ondanks alles, positief in het leven te staan. Ook dat is macht. Zij het een andere macht dan de muren die her en der worden opgetrokken om eigen belangen te beschermen. Wij hebben de macht om onze energie te investeren in wat wél mogelijk is. Het is de visie van C.P. die aansluit bij het possibilisme. Laat ons zoeken naar wat mogelijk is en daarin investeren. Muren die mensen buiten sluiten zullen er altijd zijn, maar we hoeven ons daardoor niet lam te laten slaan. Er is creativiteit, macht, die muren kan ondergraven. Er zijn zoveel mensen in allerlei sectoren die het beste van zichzelf inzetten: het is de macht om niet op te geven. Dat mag je een adventshouding noemen. Dat we het verlangen naar een goede wereld diep in ons hart, levend houden. En dat we tegelijk oog hebben voor wat haalbaar is. Mag het een wens zijn die we met elkaar delen.
Laten we die verwachting ook uitzingen: neerdalen als dauw uit de hemel: 358.
.
