Zalig de armen van geest, want aan hen behoort het Rijk der hemelen
Deze passage uit het evangelie van Matteüs die we vandaag lezen is het eerste deel van Jezus' bergpreek. Jezus heeft deze specifieke indeling van de zaligsprekingen niet uitgevonden. Het Oude Testament en de psalmen bevatten allemaal zaligsprekingen. Ze dienen als een middel om mensen te leren wie door God erkend zal worden.
De armen van hart, de zachtmoedigen en de verdrukten zijn geen personen die wij gewoonlijk als gezegend of vrolijk beschouwen, zoals blijkt uit deze lezing, die wij snel opmerken. Dit evangelie is gevuld met onverwachte wendingen, en weinig van wat de wereld zou kunnen definiëren als geluk is te vinden in Jezus' ontwerp voor geluk.
"Gezegend" kan ook tevredenheid, voorspoed of gunst betekenen. Met andere woorden, Jezus beweert dat zij die arm zijn, in rouw leven en vervolgd worden, hemelse gunst zullen ervaren. De mensen die Jezus die dag hoorden, vonden dit nieuws misschien zowel welkom als onverwacht.

Je kunt de zaligsprekingen zien als een model voor christelijk gedrag. Eerste zijn in Gods ogen is ons doel als christenen, niet eerste zijn in deze wereld. Matteüs herinnert ons eraan dat mensen die zich gedragen zoals beschreven in de zaligsprekingen hun loon bij God zullen ontvangen door te verwijzen naar de mooie dingen die de gelovigen zullen tegenkomen.
Ik denk echter dat het een misvattingen is dat de zaligsprekingen zouden vergeleken worden met de Tien Geboden uit het Oude Testament. De zaligsprekingen, die in het Nieuwe Testament staan, zijn een reeks van acht richtlijnen waaraan iedereen zich moet houden. Als we dat doen, gaan we de hemel binnen, net als bij het Oude Testament, en als we dat niet doen, komen we waarschijnlijk ergens anders terecht.
Dit moet gecorrigeerd worden. Jezus legt geen regels of beperkingen op wanneer hij de zaligsprekingen predikt. Hij onthult wie we inderdaad zijn, en dat is een verrassing. Wat we al zijn is dit. Dit is anders dan hoe we ons zouden moeten ontwikkelen. Dit is hoe we tevreden moeten zijn met onze grootsheid, de diepte van Gods liefde en al het andere.
Beste broeders en zusters
Kort na mijn priesterwijding werd ik aangesteld als assistent van de pastoor in een kleine parochie. In datzelfde jaar was daar een plan om een aanbiddingskapel te bouwen voor de mensen die enige tijd in gebed wilden doorbrengen. De kapel was binnen de kortste tijd klaar. Het enige wat nog nodig was om de kapel af te maken was een mooie monstrans voor de aanbidding. Ik dacht dat de pastoor een mooie nieuwe monstrans voor de kapel zou kopen, maar tot mijn verbazing haalde hij een heel oude, armoedig uitziende monstrans uit de sacristie die al jaren in één van de kasten lag. Ik stelde voor om een nieuwe te kopen om die oude te vervangen. In antwoord op mijn suggestie overhandigde de pastoor mij de oude monstrans en vroeg mij op welke manier dan ook te proberen deze weer nieuw te maken. Ik had voor mezelf eigenlijk uitgemaakt dat het een onmogelijke taak was, maar ik wilde het toch proberen. Ik demonteerde voorzichtig de monstrans, poetste alle stukjes op en begon de monstrans terug op te bouwen - elke dag, stukje voor stukje. Uiteindelijk kon ik mijn ogen niet geloven. De monstrans waarvan ik dacht dat het een nutteloos stuk metaal was, bleek een juweel van een monstrans te zijn. De monstrans wordt ook vandaag nog steeds gebruikt in de aanbiddingskapel van de parochie.
Voordat we Jezus ontmoetten, stonden we oppervlakkig in het leven. We kunnen echt schitteren als de monstrans die iedereen oud en versleten vond. Ieder mens die God gemaakt heeft is kostbaar. En vandaag, in de figuur van Jezus, wil hij ons helpen begrijpen welke schoonheid hij ons heeft geschapen. Iedereen verdient respect en aandacht.
Ook al hebben we moeilijkheden meegemaakt en verbergt de stoffige aarde waarop we hebben gereisd onze ware betekenis, we zijn in feite vol van Gods leven en zijn in ons hart als een prachtige monstrans.
Daarom bestijgt Jezus de berg op een manier die griezelig veel doet denken aan Mozes' tocht op de berg Sinaï en zijn terugkeer met de wet. Jezus beklimt de berg en daalt af met een wet, maar het is geen regel, maar een manier van leven die mettertijd de hele wereld ingrijpend zal veranderen.
Jezus legt in de zaligsprekingen uit waarom hij en de Vader ons liefhebben. En als je het zo bekijkt, is het prachtig. Ze moeten worden aangepast, en omdat het om je innerlijk gaat, moet je ze je eigen maken.
Als we dit weekend de woorden van de Zaligsprekingen horen, inspireert dat ieder van ons tot actie en helpt het ons de prachtige monstrans te herkennen die we zijn. Laten deze woorden ons doen inzien hoe vaak onze trots, liefde voor macht en rijkdom de inherente schoonheid die in ons bestaat sinds onze eerste schepping, hebben verduisterd. Laten we tijdens deze Eucharistie de confrontatie aangaan met de zaligsprekingen in ons eigen leven die ongetwijfeld een beetje afgestoft moeten worden, het stof van deze wereld dat ons ervan weerhoudt ons echte, God welgevallige zelf te worden. Amen