Bijna hebben we de maand februari achter de rug. Ik weet niet of u hebt meegedaan met de tournee minerale, het initiatief van een maand zonder alcohol. Mij is het niet gelukt. Ik heb het ook niet geprobeerd. En toch klinkt er een uitdaging in door. En dat brengt een zeker ongemak met zich mee. Ook met de vastentijd die we zijn ingegaan voelen we iets dergelijks. Ongemak. 40 dagen lang.  

1Er is natuurlijk Broederlijk delen dat onze ogen opent voor zoveel menselijke noden. Vooral in deze dagen voelen we ons moreel verplicht royaal te doneren aan de hulpinstanties die zich het lot aantrekken van de mensen in Turkije en Syrie. Het is belangrijk dat we dat doen. Maar het neemt het ongemak niet weg.  Er is namelijk ook een diepere laag in ons die geraakt wordt. Er zijn beelden die blijven hangen. We hebben ze gezien op onze televisie. Er is onnoemelijk veel leed en ellende dat we niet kunnen wegnemen. De hongerdood, de vriesdood, de verminkte lichamen als gevolg van aanslagen en aardbevingen, de menselijke miserie om het verlies van geliefden. Het is hartverscheurend. We voelen ons machteloos. Maar het laat ons niet los.  

Onze wereld is echt geen aards paradijs. Wanneer we alle natuurrampen en oorlogen en uitbuitingen samen tellen, dan blijft er niet veel welvaart over. Het lijkt alsof de menselijke soort geen weg vindt die leidt naar gerechtigheid of naar wederzijds respect.

En dan lezen we vandaag het verhaal over de slang die Eva verleidt en hoe zij op haar beurt Adam verleidt. Adam en Eva: zij zijn de menselijke soort. In hen zien we onszelf als in een spiegel. Het eerste mensenpaar: het komt uit Gods hand en ze hebben het heel goed in die prachtige lusthof van Eden. Maar het heet dat wie heeft, méér wil. Psychologen leren ons dat de honger van de mens onbegrensd is. Ofschoon men het heel goed heeft wil men toch nog meer. Er is geen grens aan de menselijke verlangens en begeerten. Adam en Eva: ze willen aan god gelijk zijn. Leven zonder einde, kennis die alles doorgrondt. Dat zegt ons het verhaal van die bomen in de tuin. De boom van kennis van goed en kwaad en de boom van het leven. Wie zich daardoor laat verleiden verliest het besef van de grenzen dat bij alle leven hoort. Ook ons menselijk leven heeft zijn grenzen. Het is een uitdaging waar we mee geconfronteerd worden. Ook wie groot, machtig, rijk en slim tegelijk is, kan zich geen god wanen.

Dat is de leerschool van Adam en Eva. Er is een grens aan hun ambities en verlangens. In de spiegel die ze ons voorhouden ontdekken we de maat van ons mens zijn.

Mens zijn is een prachtige uitdaging die we ter harte nemen. We willen er iets van maken, en dat kunnen we ook. Maar mens zijn is ook mààr mens zijn: het is een bestaan met beperkingen. We zijn niet almachtig. Het is tegelijk een leerschool in bescheidenheid. Elk leven kent tegenslagen en ontgoochelingen, want die komen er gegarandeerd.

Zo is de maat van ons mens zijn. Onze condition humaine. Licht en schaduw: ze horen bij elkaar. Droom en inzet. De kracht van de verbeelding en het vermogen tegenslagen te incasseren. Wie dat begrijpt en aanvaardt vindt vrede met zichzelf. Hij staart zich niet blind op wilde fantasieën.

Ook Jezus tast de maat van het mens zijn af. Hij gaat de woestijn in om helderheid te krijgen in zijn levensroeping. Ook hij ontkomt niet aan de verleidingen die hem worden voorgehouden. Het is een duivelse stem die hem toeroept: “Jij kunt toch alles”. Daar wordt hij boos over. Hij wil niet boven zijn mens-zijn uitstijgen. Het is er hem om te doen mens te zijn. En dat is ook voor hem licht en schaduw. De droom van het rijk Gods waar hij aan vasthoudt, komt er niet vanzelf.

Mogen ook wij de maat vinden die past bij onze mogelijkheden en beperkingen.