Een opiniepeiling leert dat vooral jongeren ongerust zijn over de toekomst van deze wereld: als de wereld kapotgaat door een immens ecologisch probleem, waarom dan nog studeren, waarom je dan nog voorbereiden op het leven?
Als christenen hebben we een enorme hoop: Pasen! Voor vele mensen, ook christenen, behoort de verrijzenis tot het algemeen betwijfeld christelijk geloof. Niemand was erbij, niemand heeft het gezien. Ook vooraanstaande christelijke auteurs schrijven dat de verrijzenis geen goedkope oplossing is voor wat we zelf niet kunnen of willen doen. We moeten het lijden van mensen ernstig nemen. Maar de hoop?
Ik geloof dat je tegelijkertijd pessimistisch kunt zijn en christelijke hoop hebben. Pessimisme of optimisme zijn in feite psychologische ingesteldheden, bepaalde gevoeligheden. En als je naar deze wereld kijkt, kan je je de vraag stellen of de belangrijkste tendensen allemaal wel zo positief zijn. Pessimisme kan natuurlijk ook een houding zijn waarin je jezelf innestelt. Je geeft jezelf de toestemming om het allemaal een beetje te laten hangen.
Christelijke hoop vertrekt vanuit een ander gegeven, iets dat niet van ons komt. We leven in een wereld die we zelf niet hebben gemaakt, die ons geschonken is. Een zinvol geschenk dat van God komt. Wanneer we in de paasnacht het Bijbelse scheppingsverhaal lezen, dan is dat omdat we geloven dat God de wereld uit de chaos bevrijd heeft en zijn licht in de duisternis heeft laten schijnen. Als christenen geloven we dat dit proces voortduurt. En toch kiezen we zo dikwijls voor pessimisme, cynisme en wanhoop.
Er is een volk dat God ook in zijn eigen geschiedenis heeft ervaren: Israël. Een arm volk van herdersstammen werd met veel moeite door Mozes uit Egypte bevrijd, maar het was God die bleef roepen. Waarom bekommert God zich om een slavenvolk? Waarom alleen Israël, vragen moderne mensen zich af? Hebben niet alle mensen recht om bevrijd te zijn? Maar God moest toch ergens beginnen? Het volk van Israël is een symbool van de uitverkiezing van alle mensen. Maar kunnen wij het ons voorstellen dat God ons zal redden? Of denken we het allemaal zelf te moeten doen?
De christelijke hoop verdwijnt waar wij denken dat wij de enigen zullen zijn die de wereld zullen redden. Tegelijkertijd zien we hoe communicatie in onze wereld steeds complexer wordt, hoe politici van deze wereld steeds moeilijker in staat lijken om tot goede beslissingen te komen voor iedereen. Ook voor ons, gewone mensen, is het niet altijd zo gemakkelijk. We leven soms onder zware druk. We zullen ons vroeg of laat toch de vraag moeten stellen waaraan wij onze tijd, onze energie en ons geld besteden. De profeet Jesaja zegt ons: waarom zoeken jullie je steun en je kracht niet bij God? Waarom je geld geven aan iets dat iet verzadigt? Komt kopen en eet zonder geld, laat je door God verzadigen!
Wat we misschien nog niet ontdekt hebben in deze tijd, is dat gebed, en zelfs langdurig gebed, geen overbodige luxe is. Ik zie zoveel mensen en groepen zoeken naar allerhande vormen van spiritualiteit. Als christenen lopen we vaak achter, denk ik. Misschien kunnen we toch iets leren van deze wereld? Voor ons liggen de geschenken klaar van Woord en Geest. Waarom komen we ze niet afhalen?
Zonder deze weg ga je de verrijzenis nooit kunnen begrijpen. Zonder toeleg op Woord en Geest zal de verrijzenis een abstract feit blijven, een historische onzekerheid, een wensdroom van mensen uit ver vervlogen tijden. Verrijzenis kom je maar pas op het spoor als je leert inzien dat er momenten zijn in het leven waarin je alleen maar je hoop op God kunt stellen, God die de doden opwekt, schrijft Paulus in 2 Kor. 1, 9. Daarvoor moet je bij God zijn. Hij is onze allerlaatste hoop. Ons leven zal echter dynamischer worden als Hij ook onze eerste hoop wordt.
Zoiets kun je niet uitvinden. De vrouwen gingen naar het graf met reukwaren. De steen was weggerold. Ze begrepen niet wat er aan de hand was, ook niet wanneer twee in het wit geklede mannen hen zeggen: Maar waarom zoeken jullie toch de Levende bij de doden? De vrouwen lopen naar de apostelen, maar die vonden dat maar prietpraat. Petrus gaat naar het graf en zag alleen de linnen doeken liggen. Niet-begrijpend ging hij terug naar huis. Dat is het enthousiasme van de allereerste Paasdag: maak jullie vooral geen illusies!
Niet-begrijpend zijn ook wij: Waarom zoeken jullie toch de Levende bij de doden? Dat Jezus, de Mensenzoon, moest worden uitgeleverd aan zondaars en moest gekruisigd worden en op de derde dag opstaan, hadden jullie dat dan niet begrepen?
Wat we opnieuw te begrijpen hebben als christenen, is dat God toch niet afwezig kon blijven als mensen zinloos lijden zonder hoop. Wat we opnieuw moeten trachten te verstaan, is dat God niet anders dan scheppend kan zijn. De verrijzenis is de totale herschepping van Jezus in lichaam en ziel, beeld van onze toekomst. Maar de verrijzenis is tevens het begin van een nieuwe schepping van de hele wereld. Door de verrijzenis van Christus wordt ook nu uit chaos nieuwe schepping geroepen, waar lijden en dood heersen, een nieuw perspectief geboden. En eens zal alles tot vervulling komen op een wijze die wij nu nog niet kunnen begrijpen. Wie weet wat God allemaal voor ons doet achter de schermen van dood en onrecht? Ook ons leven kan Hij ten goede richten door Woord en Geest. Kom en geniet vandaag van deze kostbare geschenken, en ondervind wat Paulus zegt in zijn brief aan de Romeinen: we zijn bestemd voor een nieuw leven. Zalig Pasen!
Patrick Lens o.p.
