Er is een personage in het evangelie van Johannes dat eigenlijk onze broer is. Hij is de ‘ware tweeling’ van ons allemaal, in die zin dat hij een beetje te laat komt... Niet omdat wij stiptheidsproblemen hebben, maar omdat hij —net als wij allemaal— te laat is voor de gebeurtenis die alle gebeurtenissen overtreft !  Hij komt toe na het nieuws over de verrijzenis...

In het evangelie van Johannes verschijnt de Verrezene en zendt hij tegelijkertijd de Geest! En toch... er ontbreekt er één: Thomas  —ook Didymus geheten, wat tweeling betekent— en met hem alle volgende generaties christenen. Hij is inderdaad onze tweelingbroer, het beeld van hen die bewijzen zoeken, redenen om te geloven...

Net als Thomas willen wij graag zien, weten, begrijpen... zelfs aanraken. Dit is een van de meest menselijke verlangens, vooral in een tijd waarin voor veel mensen afstand moeilijk te bewaren en nabijheid moeilijk te ervaren is. Hebben wij soms niet het gevoel dat we bestaan als we elkaar aanraken, als we een geliefde in onze armen nemen? Hebben wij soms niet het gevoel te geloven in onszelf of in de ander, en verzekerd te zijn wanneer lichamelijk contact een plaats krijgt?

Het woord van Christus herinnert ons aan een constitutieve dimensie van ons wezen: wij zijn relationele wezens —met het diepe verlangen om te zien, aan te raken— maar wij zijn ook wezens die in staat zijn te groeien door het gemis ervan.  Het is mogelijk te groeien door de ervaring van “vruchtbare scheidingen”. Dit is de boodschap van Pasen: het lege graf wordt de plaats van een belofte…. De mens is zo gemaakt dat hij —door vruchtbare rouw— een werkelijke nabijheid kan ontdekken, ondanks de afstand, een intieme aanwezigheid ondanks de schijn van afwezigheid.

Als wij soms, net als Thomas, het gevoel hebben het geloof te moeten bewijzen en op kennisniveau te benaderen, laat de Verrezen Christus ons deze ultieme zaligspreking na: “Zalig zij die geloven zonder gezien te hebben”. Alsof de twijfel, de afwezigheid, de afstand,  constitutief zijn voor ons wezen, onmisbaar zelfs voor onze groei. Alsof het gemis dat wij allen op dit moment ervaren —in verschillende mate— paradoxaal genoeg de plaats zou kunnen zijn van een belofte, de geboorte van iets nieuws...

We weten dat we niet kunnen bewijzen dat we liefhebben.

Ook geloof en ongeloof kunnen niet worden bewezen, niet worden opgelegd. Het is niet omdat we zien dat we geloven. Maar wanneer wij geloven, gaan we alles anders zien. Alles wordt dan een kwestie van vertrouwen, van die “levende hoop” waarover de lezing uit de Handelingen der Apostelen spreekt.

Dat vertrouwen bestaat uit het vertrouwen in iemand, niet in bewijzen. Thomas kiest de kant van het verstand en zo kan hij niet tot dat vertrouwen komen…. Maar Christus nodigt hem uit om een andere weg te kiezen “Stop met ongelovig te zijn. Wees een gelovige.” 

Dit is de weg van elke ware gelovige. Verlaat je zekerheid, je zoektocht naar tekenen, verlaat je overtuigingen en ga het vertrouwen tegemoet.

In het leven zijn er, zoals wij vaak ervaren, mensen die menen het te weten, die denken bewijzen te hebben en in hun overtuigingen blijven hangen. Het zijn voor hen evenveel plaatsen van zekerheid...  Maar er zijn er ook die weten hoe ze moeten geloven... die niet zoeken naar bewijzen. Zij hebben werkelijk een leeg graf ervaren, een vruchtbare afwezigheid. Zij ontdekken dan het ware vertrouwen, de levende hoop.

Wie zo vertrouwt, durft zijn gebreken en twijfels aanvaarden en ontdekt uiteindelijk dat het leven een geschenk is, dat het goed is om het te delen.

Wie vertrouwt,  vindt in zichzelf een innerlijke weg van vrede, ondanks de onzekerheden van het leven.

Dit vertrouwen is geen blijk van naïviteit, het is geen goedgelovigheid waarmee gemakkelijk de spot kan worden gedreven. 

Dit vertrouwen stelt ons in staat om beproevingen met moed en met diepe vreugde te doorstaan.

Hieraan herinnert ons de tweede lezing. “Dan zult gij juichen,

ook al hebt gij nu, als het zo moet zijn, voor een korte tijd te lijden

onder allerlei beproevingen. Maar die zijn nodig om de deugdelijkheid van uw geloof te bewijzen.”

Het is dus aan ons om net als Hij woorden van vrede te spreken.

Het is aan ons om in ons leven, zelfs van op afstand een frisse wind te laten waaien, om te verkwikken, om hen die het niet meer verder kunnen,  nieuw leven in te blazen. Dit zijn nu, voor alle “Thomassen” van de wereld de enige tekenen van de Verrezene : rustgevende woorden, verankerd in de werkelijkheid, bemoedigende woorden en zorgzame gebaren geven die ons dichter bij elkaar brengen.

Dus waar is ons geloof op gebaseerd? Waarop is het werkelijk gebaseerd?

Is dat op het getuigenis van discipelen?

Het evangelie is niet geloofwaardig omdat het bewijzen zou leveren.

Het evangelie is betrouwbaar omdat het geen bewijs geeft,

maar omdat ons leven ervan getuigt. Dat is de opdracht die ons is toevertrouwd. 
“Zalig zijn zij die vertrouwen zonder bewijs”. Amen