De geest van waarheid. We kunnen maar beter op onze hoede zijn. Opletten voor de informatie die we te slikken krijgen via radio, televisie, sociale media. Het is uitkijken voor fake News. We weten waar dàt ons naartoe voert. De waarheid: te grabbel voor wie het luidst roept. Jezus belooft de géést van waarheid te zenden. We mogen hopen dat dit geen fake news is. Want veel is er van die belofte niet te merken. Wie is dan nog betrouwbaar? Wie kan vertellen wat waar is en wat leugen?
We geven het toe: niemand heeft de waarheid in pacht. Want dé waarheid bestaat niet. Wat we waarheid noemen is tijd gebonden, cultuur gebonden. Het was ooit waarheid dat de zon rond de aarde draait en wie dat niet aanvaardde riskeerde bij Copernicus of Galilei in de gevangenis te belanden. We hebben alleen maar stukjes waarheid en we hebben ze maar voor zolang ze duren. Onze wereld is voortdurend in ontwikkeling. De waarheid van de wetenschap evolueert zonder ophouden. Wat gisteren vaststaande waarheid werd genoemd wordt morgen in vraag gesteld.
Jezus heeft het over de géést van waarheid. Het gaat niet over de waarheid van feiten, die gecontroleerd kunnen worden. Jezus spreekt in de intimiteit van het samenzijn met zijn leerlingen vlak voor hij gearresteerd zal worden. Hij heeft het over een bijzondere verbondenheid tussen hem en zijn leerlingen. Over de geest die ze delen met elkaar. Zij delen dezelfde waarheid. Het is een waarheid die gestalte krijgt in de liefde. Zo heeft Jezus het getoond
Een man in de kracht van zijn jaren, die al weldoende is rond gegaan, wordt zonder enige vorm van proces gefolterd en straks aan een kruis genageld. Het is een leven dat niet verdragen wordt door de machtigen. In hun ogen is hij waardeloos. Jezus maakt een andere waarheid zichtbaar: dat is een waarheid die zich toont in zijn omgang met mensen. Die waarheid toont zich als liefde. Daaraan kunnen we niet voorbijgaan. Daaraan mogen we niet voorbij gaan, willen we van onze menselijkheid geen leugen maken. Het gaat om waarheid als waarachtigheid. Als betrouwbaarheid. Als vertrouwen. Als grond waarop een mens zijn leven bouwt. Die waarheid kan alleen maar getoond worden.
Dat is het wat de leerlingen willen duidelijk maken aan wie het horen wil. Ze hopen de mensen gevoelig te maken voor de waarheid van hun eigen leven. Het is de uitdaging waar elke mens voor staat. Dat hij/zij in de waarheid mag staan. De waarheid van mijn persoonlijke levensroeping. Dat is inderdaad een uitdaging. Maar we ontdekken dat in geen geval wanneer we ons terugtrekken in ons eigen afgezonderd wereldje waar we in fake news dreigen te verzuipen.
Wie we zijn, wat we met ons leven aan kunnen, wat we kunnen betekenen voor anderen: je ontdekt het maar in relatie tot medemensen. Het zijn anderen die me aan mezelf openbaren. Het is de blik van de ander die me aankijkt die me bewust maakt van mijn levensroeping. Het is de blik van de ander die me helpt te vertrouwen in mezelf. Die waarheid ervaart een mens als geschenk. Als toekomst. Als perspectief in mijn leven. Dat ik me gedragen mag weten. Dit is mijn gebod zegt Jezus, dat gij elkaar liefhebt.
Het ware doodjammer, het ware zonde dat ik me hiervoor niet open stel. Zonde dat ik de waarheid van mijn leven niet zou vinden. Er zijn namelijk veel verleidingen waardoor ik mezelf kan verliezen in allerlei futiliteiten. Dat we onszelf opblazen in de zucht naar roem en aanzien, in het streven naar macht waardoor anderen naar ons opzien, maak plaats, maak plaats, maak plaats, hier ben ik. Dat is het wellicht wat de leerlingen van Jezus naar buiten deed treden. Om duidelijk te maken dat mensen hun ziel niet verkopen aan allerhande nepgoden, zich verliezen in fake news.
Wat is waarheid? We zullen het nooit weten. We weten wél wat waarachtigheid betekent. Dat we op zoek gaan naar wat echt van waarde is. Voor onszelf en voor de mensen met wie we samen leven. Want aan hen dank ik het dat ik er mag zijn, zoals ik ben. Dit is mijn gebod, dat ge elkaar liefhebt.
