Het zijn de schilderijen en de mozaïeken die ons dreigen op een dwaalspoor te brengen. Zoals de verrijzenis vaak wordt afgebeeld als Jezus die levend en wel uit het graf stapt, zo krijgen we vandaag een gelijkaardig verhaal. Jezus’ kleren zijn schitterend wit, zijn gezicht straalt en hij bevindt zich in het gezelschap van Mozes en Elia de twee steunpilaren na de joodse traditie.

Er wordt eigenlijk niet gezegd dat Jezus van gedaante verandert. Er staat dat hij voor de ogen van de leerlingen van gedaante verandert. Het is niet Jezus die verandert, maar het zijn de leerlingen die Jezus met nieuwe ogen zien. Jezus is geen halfgod afkomstig uit hogere sferen. Jezus is mens ten voeten uit. Puur sang. Maar zijn optreden veroorzaakt onrust. Ook al is en blijft hij volbloed jood, hij geeft die joodse traditie een eigen betekenis. De essentie van die traditie is niet het letterlijk navolgen van de 613 geboden en verboden zoals die in de wet van Mozes staan opgetekend. De wet is de wet en daarvan mag geen millimeter worden afgeweken, om welke reden ook.

Jezus vindt het letterknechterij, de wet boven de mens. Hij grijpt terug naar de oorspronkelijke inspiratie van zijn joodse traditie. En die is samen te vatten in twee begrippen: gerechtigheid en barmhartigheid. Zij wijzen de richting aan waarin Jezus’ leerlingen tot op vandaag hun leven uitbouwen.

Dit inzicht opent de ogen van de leerlingen. Het dringt tot hen door dat zij het zijn die van gedaante moeten veranderen. Gerechtigheid en barmhartigheid zijn nog steeds de sleutelwoorden. Welnu, zoals zij in Jezus’ tijd haaks staan op deze wereld, zo ook vandaag. Onze samenleving stelt heel andere waarden voorop.

In de wereld vandaag staat de ik-persoon centraal. Het is de hoogste waarde. Het is in deze wereld ieder voor zich. We hebben dringend nood aan een nieuw gevoel van gemeenschap. We zijn met zijn allen verantwoordelijk  voor het goede leven van allen. De welvaart waarvan we vandaag genieten is gewoon niet houdbaar. We wonen en leven met zijn allen samen in het grote huis  dat deze wereld is. Er moet voorzien worden in gezond voedsel voor allen, drinkbaar water, in een klimaat dat het leven leefbaar moet houden. Het zijn inderdaad grote, wereldwijde problemen, maar vandaag beseffen we dat niemand aan de kant kan blijven om toe te kijken hoe anderen het doen.

Er is een tweede gedaanteverandering nodig. Dat we wegstappen uit een cultuur van wantrouwen. Je hoort het vaak: “wie is er tegenwoordig nog te vertrouwen? Als het er op aankomt zorgt iedereen voor zichzelf. Je moet niet naïef zijn.” Het is een houding die agressie oproept. Want ieder ander is een concurrent . We hebben nood aan een cultuur van vertrouwen. Mensen die kinderen krijgen beseffen maar al te goed dat alleen onvoorwaardelijke liefde hun kinderen kan leren vertrouwen in het leven. Vertrouwen schept openheid naar andere mensen. Zonder vertrouwen is leven gewoon niet mogelijk.

Wat ook nodig is, is de uitstap uit cynisme. “Tegen al de miserie die ons omringt is niemand opgewassen. Er zijn al zoveel pogingen geweest om het klimaat aan te pakken, om voedsel niet als wegwerpproduct te behandelen. Er zijn er altijd mensen die het zich niet aantrekken. Ik geloof er niet meer in”. Gelukkig zijn er anderen die hierin niet meegaan, mensen met een onverwoestbaar geloof in toekomst. Als we willen samen verder wonen in het grote huis waarin we leven, dan moeten we cynisme laten varen.

Ten slotte is er de verbittering die mensen aanvreet. “Het kan me echt niets meer schelen”. Het zijn de grootmachten waar we niet bij kunnen, supermachten die leven in een netwerk van soortgenoten: zij bepalen hoe de wereld er uitziet. Maar het kan niet verhinderen dat we ons blijven inzetten voor de warmste week en voor het goede doel. Hoe bescheiden de acties ook zijn, want verbittering slaat lam. De hoop daarentegen kan niet worden lam gelegd. Hope is a moral duty

Gedaanteveranderingen omwille van het grote huis waarin we samen leven.