In het tweede boek van Samuel lezen we het verhaal van David die net zijn vijanden heeft verslagen. Na zijn overwinning stopt hij zijn zwervend bestaan als herder en bouwt zich als bewijs van zijn succes een mooi huis, overtuigd dat God hem de zege bezorgde. Als herders droegen ze God steeds symbolisch mee in een tent. Nu wil hij ook voor God een huis bouwen.
De koning vertelt zijn plan aan de profeest Natan. Die praat de koning eerst naar de mond, maar krijgt ’s nachts van godswege dieper inzicht. Een huis voor God bouwen is een absurd idee. God zelf is de bouwmeester van het leven en van het toekomstige koninkrijk, dat eeuwig zal standhouden. God laat zich niet opsluiten in een menselijk bouwsel. Zelfs niet door de koning van zijn uitverkoren volk die hijzelf heeft aangesteld. Maar ook niet in kerken en tempels, in dogma’s en in de vele godsbeelden; noch in vrome gebeden. Al kan Hij daarin aanwezig zijn. Hij reist mee in het leven van mensen, altijd onderweg. Vooral waar de vanzelfsprekendheid van het leven in het gedrang is en mensen worden gebroken. Daar kan hij bron van nieuw leven zijn.

Maar waar wil God naartoe met de mens? Wat wordt er bedoeld met Gods koninkrijk?
Het wordt ons ten volle duidelijk in het leven van Jezus, die als geen ander ooit de wil van God zichtbaar maakt. God droomt van een wereld  waarin alle mensen in vrede leven, vrij van onrecht en onderdrukking. Voordien was dat inzicht voor de mensheid verborgen als een mysterie, schrijft Paulus in zijn brief aan de Romeinen.

In het evangelie toont Lucas ons hoe God aanwezig komt in het leven van Jezus van bij zijn conceptie. Het verhaal van Maria’s zwangerschap is een Blijde Boodschap vol vreugde. Hoe ze precies zwanger werd, wordt niet verteld. Het was buiten de relatie met haar verloofde. We weten dat ze leefde in een land bezet door een wrede militaire dictatuur. Het grootste deel van de mensen leefde in armoede en werd door de eigen religieuze elite onderdrukt. Een gewelddadige maatschappij dus. En dat houdt grote risico’s in voor de veiligheid van de mensen, zeker voor jonge vrouwen.
Lucas staat in zijn verhaal niet stil bij de breuk in het vanzelfsprekende leven dat Maria en Jozef voor ogen hadden. Hij zoomt in op de godsontmoeting van Maria bij deze onverwachte zwangerschap, die haar hele leven overhoop haalt. Ze vindt vrede in de relatie met God, die ze kent als degene die er altijd zal zijn. Hij komt naar haar toe. Ze wil zijn dienares zijn. De boodschap die ze krijgt over het kind dat ze draagt, begrijpt ze niet. Lucas gebruikt er vele oudtestamentische beelden voor. In volle vertrouwen geeft ze zich over aan Gods geest, die haar overschaduwt.

Wat een verschil tussen het verhaal van koning David en het verhaal van Maria. David triomfeert met zijn overwinning door oorlogsgeweld en geeft God daarin een plaats. Het risico van God als een persoonlijke afgod in dienst van het eigenbelang, wordt door de profeet ontmaskerd.
Maria daarentegen ontmoet God in penibele omstandigheden en vindt in relatie met God heling voor wat haar overkomen is. Ze is daarbij een voorafspiegeling van Jezus, die slachtoffers van onderdrukking en geweld zal vrij maken.

Vinden we die twee krachten niet terug in onze tijd?
Mensen die vanuit hun macht en maatschappelijk succes menen het recht aan hun kant te hebben. Herkennen we niet een gelijkaardige dynamiek bij vele machthebbers, tot op de dag van vandaag? Ze wanen zich een plaatsvervanger van God. Ze legitimeren er hun gebruik van geweld mee.
Waar zijn de profeten die dat aanklagen, die de kreet van Gods stemlozen laten horen? Worden ze niet vaak gecriminaliseerd, zelfs opgesloten in de gevangenis?
En hoe gaan we om met mensen die slachtoffer zijn van geweld of onrecht? Als we zelf slachtoffer zijn? In onze samenleving wordt dat aangepakt en gekanaliseerd via juridische wegen. De schuldigen worden gestraft. Het komt meestal tegemoet aan onze gevoelens van woede, aan ons verlangen naar wraak. Maar is er niet meer mogelijk en zelfs noodzakelijk voor een gezonde samenleving? Door enkel aan te klagen en te straffen en door te blijven hangen in het juridische kan er vaak veel wrok achterblijven. Pas in een proces van vergeving vragen en geven, wordt de relatie tussen dader en slachtoffer geheeld. Zo kan Gods Geest van liefde werkzaam zijn binnen de gevoelens van woede, verdriet, angst en onmacht. Dan wordt God opnieuw geboren, geboren in een nieuwe en betere mens.

Mogen we ons laten inspireren door voorbeelden van Maria’s in onze tijd.
Sébastien Bellin, de ex-basketinternationaal, was één van de slachtoffers van de aanslagen van 22 maart 2016. Wanneer hij zich op het proces tot de daders van de terroristische aanslagen richt, spreekt hij over zijn persoonlijke groei als mens. “Door te proberen me te vernietigen, hebben jullie van mij net een beter mens gemaakt, vol tolerantie en openheid. Om echt te genezen van de wreedheid die jullie hebben aangericht, wil ik jullie vergeven. Er is geen plaats meer in mij voor haat en wraak. Ik wil die ruimte vrijhouden voor liefde en tolerantie. Ik ben bereid om u de hand te reiken. Zie het als hulp die ik u aanbied om aan uzelf te werken.”