Avondprogramma Filosofenfontein 2019 – 2020
8 Oktober 2019 om 20 u. prof. Lode Walgrave, Herstelrecht en strafrecht: duet of duel?
In het strafrecht is de centrale vraag welke straf dient te worden opgelegd aan de dader. Bij herstelrecht beoogt men zoveel mogelijk de individuele, relationele en sociale schade ingevolge een misdaad te herstellen. Het herstelrecht berust voornamelijk op overleg tussen de rechtstreeks betrokkenen (dader en slachtoffer) en niet zozeer op de dwingende inmenging van de overheid. In welke mate zijn straf- en herstelrecht aan elkaar complementair of tegengesteld? Wat zijn de achterliggende mens- en maatschappijbeelden van beide benaderingen? Wat zijn kansen en beperkingen? Wat zijn praktijken en effecten van beide benaderingen?
5 november 2019 om 20 u. Prof. Ives Engelborghs over de ‘Donut economie’: in zeven stappen naar een economie van de 21ste eeuw.
In 2017 publiceerde Kate Raworth haar boek getiteld “Doughnut Economics. Seven ways to Think Like a 21st-Century Economist” en het jaar nadien de vertaalde versie. Ondertussen heeft haar model een grote zichtbaarheid verworven. De donut van Kate Raworth geeft het actieterrein weer van onze economische bedrijvigheid, afgebakend door twee concentrische cirkels. De buitenste cirkel stelt de ecologische draagkracht van de aarde voor. Het overschrijden van deze grens naar buiten toe levert de ons bekende ecologische problemen op. De binnenste cirkel stelt de draagkracht van de mens voor. Het overschrijden van deze grens naar binnen toe zadelt ons op met alle sociale en menselijke problemen van deze tijd. De actualiteit met de klimaatmars, en de beweging van de gele hesjes, bewijst hoe dringend er een nieuw model voor onze economie nodig is, waarbij rekening gehouden wordt met deze grenzen. Om dit te bereiken werkte Kate Raworth een zeven punten programma uit dat kort zal voorgesteld worden. Kate Raworth stelt haar “Donut economie” voor als een duidelijk nieuw alternatief voor de klassieke neoliberale economische theorieën, die niet hebben kunnen verhinderen (misschien zelfs veroorzaakt hebben) dat er een financiële crisis kwam, dat de ongelijkheid toeneemt, dat de natuur en de mens sterk onder druk staan.
19 november 2019 om 20 u. dr. An Haekens, Oud worden en dan?
“Iedereen wil oud worden en niemand wil oud zijn”, is een veelgehoorde uitspraak. We willen allemaal lang leven maar tegelijk zijn velen bang voor de ‘oude dag’. De huidige beeldvorming over ouderen helpt hier wellicht ook niet echt bij. Enerzijds is er het beeld van de superfitte, actieve, reizende, ondernemende senior. Zo’n positief beeld is toe te juichen maar tegelijk moeten we vaststellen dat de kwetsbare oudere ‘uit beeld’ is verdwenen. Of, wanneer deze in beeld komt, is dit een erg negatief beeld en lijkt het of een leven met een kwetsbaarheid of afhankelijkheid geen zin of betekenis meer heeft…
In deze bijdrage willen we op deze thema’s ingaan en pogen een genuanceerd verhaal te brengen over ouder worden en zingeving…
3 december 2019 om 20 u. prof. Guido Van Heeswijck over ‘onbeminde gelovigen’
Christenen worden doorgaans niet meer aangesproken als ‘beminde gelovigen’. Ze worden immers niet bemind om hun geloof, zij worden slechts bemind als zij de inhoud van dat geloof zo vaag mogelijk houden.
Wanneer en waarom werden gelovige christenen in Vlaanderen en Nederland ‘onbemind’ en wat zijn daarvan de (politieke) gevolgen? En hoe dienen hedendaagse christenen daarop te reageren? Zouden we vandaag als catacombenchristenen – samen met ‘beminde ongelovigen en zoekers’ - ‘de grote vragen’ niet opnieuw ter sprake brengen? Vanuit de overtuiging dat het niet verkeerd is om dat juist nu weer vanuit een religieus perspectief te doen.
13 januari 2020 om 20 u. Charles Ducal, stilte in poëzie en op muziek.
Dichter Charles Ducal heeft het in deze avond over verschillende soorten stilte die hij illustreert met gedichten uit eigen werk. Hij brengt cellist Eric van Leuven mee, die de stilte muzikaal zal onderstrepen.
4 februari 2020 om 20 u. Marcel Braekers o.p., Meister Eckhart over het echte vasten.
Vasten is in onze Westers christelijke traditie een wat ongemakkelijk thema geworden dat we liefst invullen als sociale betrokkenheid of lichamelijke zuivering. De preek ‘intravit Jesus in templum’ sprak Meister Eckhart uit tijdens de vasten. Hij pleit daarin voor een waarachtige bekering die tegelijk een nieuwe inkeer en betrokkenheid is. Deze preek geeft tegelijk een mooi beeld van de grote ideeën die zijn mystiek beheersen.
18 februari 2020 om 20 u. Hans Debel, een verborgen christendom? Buitenbijbelse teksten over Jezus, de apostelen en Maria Magdalena.
Hebben de Bijbelse auteurs de gebeurtenissen bewust verdraaid? Had Jezus een vrouw? Heeft de Kerk teksten waarin zij een bedreiging zag vernietigd? Moeten we op basis van nieuw ontdekte teksten de geschiedenis van het christendom herschrijven… ? Sinds enkele decennia is er veel te doen rond buitenbijbelse teksten waarin Jezus of zijn leerlingen worden vernoemd. Tijdens deze avond verkennen we het rijke landschap van de buitenbijbelse literatuur die aansluit bij het Nieuwe Testament. Verrassend genoeg kregen heel wat van deze teksten – bijvoorbeeld die over Maria’s tenhemelopneming of over Jezus’ neerdaling in de onderwereld – wel degelijk een plaats in de traditie. Ook bij verhalen over Jezus’ kindertijd blijven we even stilstaan. Daarnaast komen drie controversiële teksten aan bod: het Evangelie van Thomas, het Evangelie van Maria Magdalena en het evangelie van Judas. Van elk van deze teksten gaan we na wat ze ons leren over het ontstaan van het christendom en over de totstandkoming van de Bijbelse canon.
10 maart 2020 om 19.30 u. Film ‘le gamin au vélo’ van de gebroeders Dardenne, presentatie Jacques Perquy.
Niet de meest recente film van de gebroeders Dardenne, wel een wat minder somber verhaal van een elfjarige jongen op zoek naar zijn vader, die hem in een instelling voor jeugdzorg heeft gestopt.
Tijdens zijn zoektocht ontmoet Cyril een vrouw die bereid is – voor niet – hem tijdens het weekend op te vangen. De jongen worstelt met tegenstrijdige gevoelens van frustraties en wrok en het mededogen van Samantha. Na de vertoning is er nabespreking voor wie dat wenst.
Opgelet: plaats en uur is niet als anders. De film begint om 19.30 u. (zodat er ruimte is voor nabespreking) en wordt vertoond in het Jezuïetenhuis, Waverse baan 220 Heverlee.
24 maart 2020 om 20 u. Muziekavond: Bernard De Cock o.p. over ‘Ein deutsches Requiem’
Deze avond gaan we ons verdiepen in ‘Ein deutsches Requiem’ van Johannes Brahms. Dit zeven delen tellende werk is niet gebaseerd op de liturgische teksten van de Latijnse dodenmis, maar op Brahms' keuze van teksten uit de Heilige Schrift en apocrief boeken. Door die keuze heen legt de componist de nadruk op de troost voor de achtergebleven levenden en niet zozeer op de eeuwige rust voor de overledenen. We zullen blijven stilstaan bij de tekst, de context en de muzikale vormgeving van dit beklijvend werk. Met luisterfragmenten.
21 april 2020 om 20 u. Tommy Vandendriessche, Gustavo Guttierez en de bevrijdingstheologie.
Over de bevrijdingstheologie is binnenkerkelijk -en ook daarbuiten- veel te doen geweest. Is het stof intussen wat gaan liggen? Biedt dit stof dan nog wat verdere stof tot nadenken? Wat kunnen we, met enige afstand in de tijd, zeggen over Gustavo Gutiérrez en zijn Teologia de la liberación. Dit boek uit 1971 wordt beschouwd als de grondslag voor de bevrijdingstheologie in Latijns-Amerika.
Dinsdag 19 mei 2020 om 230 u. John Kushulamayan o.p., christenen en hindoes in India.
Hoe gaan leden van verschillende godsdiensten concreet met elkaar om. En hoe wordt hun samenzijn door de politiek verstoord? De dagelijkse realiteit is soms zo verschillend van het beeld dat de media ons voorhouden. Vandaar dat we het woord geven aan iemand die er altijd heeft gewoond en gewerkt, die een thesis schreef over ‘mensenrechten in India’ en die nu met zijn achtergrond geëngageerd is in onze Belgische realiteit.
Alle avonden gaan door in:
Filosofenfontein
Waverse baan 352
3001 Heverlee
Tel. 016 407340
Contactpersoon: Marcel Braekers – Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Filosofenfontein
Filosofenfontein is een Dominicaans geïnspireerde, open en gastvrije gemeenschap van zoekende mensen. Dat zoeken verloopt vanuit velerlei invalshoeken, in een variëteit aan vormen en op verschillende ritmes. Om die diversiteit te respecteren, speelt het zich af op twee domeinen: de weekendliturgie en het Avondprogramma.
Vanuit de Bijbelse traditie, de bewogenheid om het lot van de wereld en van de aarde, de mystiek en een spiritualiteit die groeit van onderuit vieren we op een eigentijdse wijze liturgie. Hierin proberen we het levensverhaal van Jezus door te geven en zijn boodschap levend te maken voor de mensen van vandaag.
Doorheen een samenspel van riten, symbolen, muziek, verhalen, stilte, zang,… ontstaat een rustpunt waar het leven geheeld en geheiligd wordt zodat wie er zich thuis voelt of even voorbij komt er hoop, kracht en inspiratie kan vinden.
Velen voelen zich vandaag meer verwant met religiositeit in een ruimere zin.
Het Avondprogramma exploreert daarom een brede waaier aan domeinen als mogelijke vindplaatsen van spiritualiteit. Schoonheid, mystiek, de concrete maatschappelijke realiteit, ethiek, het ontdekken van ons lichaam als bron van wijsheid,… het zijn “fonteinen voor zoekende mensen”.
Door reflectie en discussie, leesclubs, het beluisteren van muziek, de methodiek van het leerhuis, films,… vaak onder leiding van experten, kunnen mensen op het spoor komen van inzicht en inspiratie die hun leven inkleuren en vorm geven aan een volwassen religiositeit.
Filosofenfontein rekent voor de dynamiek binnen die twee domeinen op geëngageerde leden. We voelen ons daarom als zanger in het koor, als lid van een werkgroep, als voorganger, … mee verantwoordelijk voor de richting die we uitgaan. Hoe geloof en leven elkaar kunnen vinden en bevruchten, blijft ons boeien en uitdagen.
Doorheen dat alles loopt als een rode draad de betrokkenheid op wat buiten Filosofenfontein gebeurt. We staan open voor samenwerking met andere geloofsgemeenschappen, sluiten ons aan bij campagnes tegen armoede en ontmenselijking bij ons en elders en doen inspanningen om via actie en vorming een rechtvaardiger samenleving dichterbij te brengen. Bij velen zet dat engagement zich verder in keuzes binnen het persoonlijk leven.
De concrete vertaling van deze visie in organisatie en werking
Onze visie is geaard in structuur en praktijk: Filosofenfontein, een zaak van de hele gemeenschap
Liturgie
Een twintigtal kapelgangers zijn voorganger in tandem met pater Marcel Braekers. Vanuit eigen spirituele bewogenheid, levenssfeer, ervaring, reflectie,… geven zij vorm en bezieling aan de zondagse samenkomsten.
De woorddienst wordt gevoed door een vrijmoedige en wetenschappelijk gegronde exegese. Het maakt ons vieren meerstemmig, veelzijdig en levensnabij.
Voor de allerjongsten is er kinderopvang.
Het koor stimuleert de samenzang door overwegend vierstemmige liederen. Het wordt daarbij uitgedaagd door een permanente aandacht voor verbreding en verdieping van het repertorium. Daarvoor worden liederen buiten de eigen kring gezocht en worden door leden van de kapelgroep ook teksten geschreven en op muziek gezet.
De uiteindelijke kracht en inspiratie van de vieringen wordt verder mee bepaald door de esthetisch aantrekkelijke ruimte waarin we vieren, door de vriendschappelijke omgang met elkaar, door aandacht voor elementen van sacraliteit, door de verwevenheid van ons denken en spreken met wat “buiten” leeft.
Bronnen van spiritualiteit
Filosofenfontein laat zich allereerst bezielen door het christelijk geloofsverhaal en is bewust volwaardig lid van de kerk.
In het zoeken naar eigentijdse spiritualiteit luistert zij ook geboeid naar andere geloofstradities en geeft zij autonoom vorm aan de praktijk van het vieren. Dat gebeurt door het spreken in een taal die aansluiting vindt bij het hedendaags levensgevoel en door het zoeken naar rituelen en symbolen die recht doen aan de ervaring van mensen.
Geloven wordt rijker als je het deelt met elkaar. We streven er daarom naar dat wie dat wil vanuit de eigen specifieke kijk en ervaring een bijdrage kan bieden aan de dynamiek van het geheel.
Autonomie, betrokkenheid en inspraak
Iedereen kan in alle vrijheid deelnemen aan vieringen en vorming. We hopen tegelijk dat zoveel mogelijk kapelgangers zich ook eigenaar voelen van het geheel. Daarom wordt op veel terreinen beroep gedaan op hun inzet en op hun inbreng. Zo zijn de voorgangers en een aantal werkgroepen (de wereldgroep, de werkgroep Liturgie, de werkgroep Avondprogramma,…) mee verantwoordelijk voor een inhoudelijk sterke input. Financieel en materieel wil de gemeenschap zo veel mogelijk zelfbedruipend zijn. De sterke uitnodiging tot engagement verplicht onze kapelgemeenschap tot structuren die sterk democratisch zijn. Inspraak is dan ook structureel voorzien vanuit de vele werkgroepen en wordt gestimuleerd door een jaarlijks kerkberaad. Voortrekkers, voorgangers en verantwoordelijken groeien vanuit de eigen groep en worden ook door hen bevestigd in de taken en diensten die zij verrichten.
Goede communicatie wordt bevorderd door de Nieuwsbrief en door open vergaderingen.
De rode draad van verbondenheid vind je terug in de veelheid van inzet, sociale bewogenheid en relaties kortbij en veraf.
Het Shareproject is de zichtbare kant van zorg en dienst die de kapelgangers voor elkaar dragen.
De deelname aan de werking en de projecten van Welzijnszorg en Broederlijk Delen zijn tekenen van onze bekommernis om kansarmen krachtig te helpen worden.
Amnesty met schrijfacties en de wereldgroep met zijn maandelijkse input in de viering en zijn aanbod van vorming in het Aperitif mondial houden onze blik en ons geweten wereldwijd wakker.
Samenwerken met andere groepen geeft kansen op wederzijdse prikkels en inspiratie. Wij willen ons vrijmoedig zoeken delen met andere gelovige gemeenschappen en met de ruimere Kerk in Vlaanderen. De Dominicaanse familie en het netwerk van Bezield Verband zijn hierbij onze sterkste partners.
Huis van Filosofenfontein
Waversebaan 352
3001 Heverlee
Tel. 016 40 73 40
E-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Website: www.filosofenfontein.be
