Spotten met levensvragen

De Evangeliën vertellen ons veel over Jezus' debatten met de Farizeeën. We weten dat Jezus vaak boos op hen werd. De evangeliën vertellen ons minder over zijn contacten met de Sadduceeën. Bij hen is Jezus korter, maakt Hij zich er vlugger van af. Waarom?

De Sadduceeën waren de hogepriesters, de aristocraten, de rijken, de intellectuelen. De opstanding van de doden? Het betekende niet veel voor hen. Het geloof in de opstanding was het geloof van de Makkabeeën, het geloof van de Joodse revolutionairen tegen de Griekse indringer, die de specifieke cultuur van de volkeren wilde vernietigen en alle landen wilde helleniseren. In feite was het een cultuuroorlog. De Sadduceeën hadden echter geen interesse in de revolutie tegen de Romeinen. Hun grootste belang was om hun positie en de tempel te behouden tegen de Romeinse indringer. Zij waren de mannen van de status quo.

Vandaag staan we stil bij het mysterie van leven en dood. Het leven is een wonder. Wij komen uit het niets. Maar nu zijn we er. We krijgen een leven met kansen en mogelijkheden maar ook met moeilijkheden en weerstanden.

Broeders en zusters,

In de herfst is er altijd, wat in Canada ‘de Indiaanse zomer’ heet en bij ons ‘de zomer van Sint-Maarten’: een zonnige en heel zachte periode die volgt op de eerste herfstkoude. En de liturgische kalender stelt ons ook haar ‘Indiaanse zomer’ voor: Allerheiligen, het feest van de levenden, in een periode, waarin althans in onze streken, het leven uit de natuur lijkt te wijken.

Voor vele tijdgenoten is Allerheiligen echter verbonden met de dood en wordt vaak verward met de gedachtenis van de doden. Ook Halloween met zijn levende doden draagt bij tot de verwarring tussen leven en dood. Maar dat is echt wel het tegenovergestelde van wat we vandaag vieren. Allerheiligen nodigt ons uit te geloven dat heiligheid – zowel die van u als die van mij – erin bestaat om ‘levende stervelingen’ te worden.

Lieve mensen,
Vandaag moeten we ons afvragen of we een Farizeeër of een tollenaar zijn.  Vinden wij onszelf als gelovige zo goed bezig dat we denken dat we meer zijn dan een ander? Zal God voor ons de rode loper leggen om ons te ontvangen? Ja, misschien met jouw berekenende liefde, maar als er nu iets is wat in het leven nooit kan berekend worden dan is het de liefde. Wat is het verhaal? De ene biddend man is een Farizeeër. Over het algemeen zeer vrome mensen. Besef wel dat ons beeld over de Farizeeën gekleurd is door spanningen die er waren in de eerste kerk. Deze vrome mannen moeten de Thora hertalen naar het dagelijkse leven met regels en voorschriften. Mensen die aan anderen vertellen hoe ze moeten leven, worden natuurlijk wel verondersteld dat ze zelf een voorbeeldfunctie vervullen.

De meesten onder ons komen al lang niet meer tijdens het weekend naar de kerk, alleen omwille van de zondagsplicht. Het is een vrije keuze geworden. We komen hier samen om gesterkt te worden in ons geloof, om ons te laten inspireren door het woord van de Schrift, om even halt te houden in ons leven en te zoeken naar wat er echt toe doet. Wat ons daarbij samenbindt als gemeenschap, onze communio, is de levende aanwezigheid van de Heer in ons midden. Elke week worden hier ook teksten voorgelezen ter overweging of ter bemoediging, of verhalen waarin we onszelf kunnen herkennen, of spreuken van levenswijsheid. Vandaag hebben we weer geluk. De boodschap die ons vanuit de lezingen toewaait, doet deugd.

De meesten onder ons komen al lang niet meer tijdens het weekend naar de kerk, alleen omwille van de zondagsplicht. Het is een vrije keuze geworden. We komen hier samen om gesterkt te worden in ons geloof, om ons te laten inspireren door het woord van de Schrift, om even halt te houden in ons leven en te zoeken naar wat er echt toe doet. Wat ons daarbij samenbindt als gemeenschap, onze communio, is de levende aanwezigheid van de Heer in ons midden. Elke week worden hier ook teksten voorgelezen ter overweging of ter bemoediging, of verhalen waarin we onszelf kunnen herkennen, of spreuken van levenswijsheid. Vandaag hebben we weer geluk. De boodschap die ons vanuit de lezingen toewaait, doet deugd.

 Een ticket voor de hemel?

Associeert U het begrip “farizeeër” met schijnheiligheid of met nog andere negatieve eigenschappen? Dan verwondert het u misschien als ik zeg dat farizeeërs in hoog aanzien stonden in de Joodse gemeenschap. Deze groep, in zekere zin ook een politieke partij, was ontstaan als reactie tegen de Grieks-Romeinse tendensen die door rechtgeaarde joden beschouwd werden als verloedering. Het waren mensen die hun godsdienst zeer plichtsgetrouw beleefden. De figuur die Lucas ons presenteert, was nog plichtsgetrouwer dan wat officieel voorgeschreven was: hij vast niet eenmaal, maar tweemaal per week, en geeft 10 % van zijn inkomen aan de armen! Voorzeker een achtenswaardig iemand!

Daarom neemt Jezus hem als tegenbeeld van de tollenaar.

Ze had alles om gelukkig te zijn, en dat was ze ook. Enkele maanden geleden is ze heengegaan, geruisloos, al ware het te vroeg. Maar ze was zo sereen, in vrede, met haarzelf en met God, ondanks dat ze graag had gewild dat het leven, haar leven, nog even zou zijn verdergegaan. Op een herfstavond bereikte haar het nieuws, koud en brutaal, als een dolkstoot in haar hart. Er sijpelde als een straaltje bloed langzaam uit haar, tot ze geheel uitgeput en ‘op’ was. Er kwam een tijd van opstand, van een schreeuw van lijden, een tijd van ‘waarom ik ?’.