“Ik wil jouw leerling zijn.” 

Mensen verlangen naar vrijheid.

Wat ze verstáán onder “vrijheid” is evenwel niet eenduidig.   Het woord is immers meerzinnig, het krijgt een andere lading naargelang de context of naargelang wie het woord in de mond neemt en het verbergt vaak ook veel ambiguïteit.

Zo betekent “vrijheid”  voor een jongere die op de drempel staat van de grote verkenning van het leven wellicht iets anders dan voor partners die hun uitgebluste relatie ervaren als een gevangenis.

En tot hoeveel verschillende politieke stromingen het woord “liberté” , het kind van de Franse revolutie, geleid heeft, valt nauwelijks te tellen.

Ook binnen het christelijk geloof komt vrijheid ter sprake.  Sommigen zullen hierop wat cynisch reageren als ze geloof ervaren als een geheel van verboden en geboden die de mens strak in het gareel houden en net onvrij aanvoelen.   Er zijn echter sterke signalen dat het christendom een bepaald soort vrijheid essentieel vindt. Denken we bv. maar aan de brieven van Paulus met uitspraken als “… voor de vrijheid heeft Christus ons vrijgemaakt.”

“Ga dan en doe gij evenzo”

Aan het begin van de oorlog in Oekraïne schatte men dat 4 miljoen Oekraïners hun land zouden ontvluchten. Dat aantal was een pijnlijke onderschatting. Nu wordt er geschat dat 12 miljoen Oekraïners hulp en bescherming nodig hebben in hun land, en dat meer dan 8 miljoen vluchtelingen onderdak zullen vinden in landen in Europa en over de hele wereld.

 De Barmhartige Samaritaan is een belangrijke streng van ons bijbelschristelijk DNA en wereldwijd de gekendste parabel. Aangezien de meeste mensen deugen -welke levensbeschouwing hen ook eigen is- beaamt zo goed als iedereen de opdracht ervan: hulp bieden aan een medemens in nood.

Soms zijn er kleine gebaren die ons onbeduidend lijken, maar die ons uiteindelijk zullen bijblijven voor de rest van ons leven. Een ervan komt me hier voor de geest. Toen ik kind was en samen met mijn grootmoeder bij haar thuis kwam, doopte deze steeds haar vingers in een klein wijwatervat naast de voordeur, vervolgens keerde ze zich naar mij of een van haar andere kleinkinderen en nodigde ons uit eveneens een kruisteken te maken. Het was haar manier om te zeggen: “Vrede aan mijn huis”. Het was belangrijk niet te vergeten dat we niet enkel in haar huis binnentraden, maar ook in een verblijfplaats waar God aanwezig was.

Experimenteren met vrijheid en vreugde.

Een van de typische elementen van Jezus’ leer en praxis is de navolging. En dit is op de eerste plaats heel praktisch: achter Jezus achterna gaan op zijn tocht door Palestina. Voor zijn leerlingen was dit heel concreet.

Jezus nodigt zijn volgelingen uit tot een bijzondere levensstijl, ook al zal die niet door allen worden gewaardeerd. Het is een levensstijl, een manier van leven, waarin de puurheid van het evangelie centraal staat. Jezus nodigt zijn volgelingen uit te experimenteren met vrijheid en onafhankelijkheid t.o.v. menselijke middelen, menselijk opzicht. We staren ons soms blind op onze beperkte menselijke middelen. Arbeiders zijn er weinig, maar de oogst is groot. Dat zal altijd zo zijn. We kunnen focussen op het kleine aantal arbeiders, maar beter kunnen we kijken naar de grootheid van de oogst: zoveel mogelijkheden, zoveel kansen!

Wie goed geluisterd heeft naar het evangelie, moet nu toch ofwel in de war zijn, ofwel heel kwaad. Want een aantal zaken die men daar te slikken krijgt, zijn immers voor de meeste mensen ofwel onbegrijpelijk, ofwel verwerpelijk. Als je mij wilt volgen, zegt Jezus, moet je jouw vaste stek opgeven, mag je zelfs je vader niet begraven, en je mag zeker geen afscheid nemen van je familie of je gezin. Is het werkelijk Jezus die hier aan het woord is? Dat klopt toch niet met zijn boodschap van liefde, denken we dan spontaan. Dergelijke reacties zijn zeker te begrijpen. Ik ga de harde eisen van Jezus niet afzwakken – wie ben ik, om dat te doen? Maar tegelijk wil ik jullie erop wijzen dat Jezus hier spreekt op de manier waarop men in het oude Oosten iets duidelijk wilde maken. Namelijk met veel beelden en vooral met veel overdrijving. 

Wie goed geluisterd heeft naar het evangelie, moet nu toch ofwel in de war zijn, ofwel heel kwaad. Want een aantal zaken die men daar te slikken krijgt, zijn immers voor de meeste mensen ofwel onbegrijpelijk, ofwel verwerpelijk. Als je mij wilt volgen, zegt Jezus, moet je jouw vaste stek opgeven, mag je zelfs je vader niet begraven, en je mag zeker geen afscheid nemen van je familie of je gezin. Is het werkelijk Jezus die hier aan het woord is? Dat klopt toch niet met zijn boodschap van liefde, denken we dan spontaan. Dergelijke reacties zijn zeker te begrijpen. Ik ga de harde eisen van Jezus niet afzwakken – wie ben ik, om dat te doen? Maar tegelijk wil ik jullie erop wijzen dat Jezus hier spreekt op de manier waarop men in het oude Oosten iets duidelijk wilde maken. Namelijk met veel beelden en vooral met veel overdrijving.

Soms doen wij dat ook. Ik geef een voorbeeld. Ik hoorde iemand onlangs heftig tekeergaan. Hij riep uit: “Ik val nog liever dood dan dat ik de eerste stap zet om het weer goed te maken met hem”. Als ik met een uitgestreken gezicht zou geantwoord hebben: ge wilt die eerste stap niet zetten, dus val nu maar dood, dan zou die persoon mij verbouwereerd hebben aangekeken: ja maar, ik bedoel… ik ben het beu om degene te zijn die altijd de eerste stap moet zetten. Hij gebruikt dus de overdrijving van het liever doodvallen om zijn punt te maken. Niemand zal daarom zeggen dat die man letterlijk graag zou doodvallen.

Op een zondag deed een moeder haar uiterste best om haar zoon uit bed te krijgen, zeggende dat het tijd was om naar de Mis te gaan. Geen reactie. Tien minuten later probeert ze het nog eens: ‘Sta op, en ga onmiddellijk naar de kerk!’ ‘Laat me gerust, alsjeblieft! Het is zo slaapverwekkend daar! Waarom zou ik daarheen moeten gaan?’ ‘Om twee redenen, zoonlief. De eerste: je weet dat je ’s zondags naar de Mis moet gaan; de tweede: je bent bisschop van dit bisdom!’ Het lijkt er echter op dat het niet enkel de bisschoppen zijn die niet altijd zin hebben om naar de Mis te gaan op zondagochtend.